در میانه تنش‌های منطقه‌ای و تشدید درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل، سرپرست وزارت خارجه طالبان با سرپرست سفارت ایران در کابل دیدار کرد. محور گفتگوها، تسهیل عبور زائران ایرانی از طریق افغانستان عنوان شده است؛ اقدامی که ابعاد سیاسی آن فراتر از یک همکاری فنی ساده ارزیابی می‌شود.
خبرگزاری آگاه – کابل، پنج‌شنبه ۲۹ جوزا ۱۴۰۴
وزارت خارجه تحت اداره طالبان اعلام کرد که امیرخان متقی، سرپرست این وزارت، امروز با علیرضا بیگدلی، سرپرست سفارت ایران در کابل، دیدار و گفتگو کرده است. هدف از این دیدار، بررسی وضعیت جدید منطقه و چگونگی تسهیل عبور و بازگشت زائران ایرانی مراسم حج از مسیر افغانستان عنوان شده است.
طبق اعلام طالبان، امیرخان متقی در این دیدار حمله اخیر اسرائیل به خاک ایران را محکوم کرده و آن را «نقض آشکار قوانین بین‌المللی» دانسته است. او افزوده که مردم افغانستان در کنار «ملت مسلمان ایران» قرار دارند و طالبان آماده‌اند برای برگشت زائران ایرانی، همکاری لازم را انجام دهند.
متقی تأکید کرده که بر اساس دستور ریاست‌الوزرا، به اداره‌های محلی به‌ویژه در ولایت هرات هدایت داده شده تا همه تدابیر لازم برای عبور امن حجاج ایرانی در نظر گرفته شود.
در مقابل، علیرضا بیگدلی نیز ضمن ارائه مواضع رسمی ایران درباره تحولات منطقه، از همکاری طالبان در زمینه عبور زائران قدردانی کرده و گفته است که انتظار می‌رود نهادهای ذی‌ربط در هر دو کشور بتوانند این روند را به‌خوبی و با موفقیت به پایان برسانند.
این دیدار در ظاهر هدفی فنی و انسانی دارد: تسهیل برگشت حجاج ایرانی از مسیر زمینی. اما در باطن، نشانه‌ای روشن از نزدیکی بیشتر طالبان به تهران در شرایط حساس منطقه‌ای است.
از یک‌سو، ایران درگیر یک جنگ نیابتی گسترده با اسرائیل است و مسیرهای هوایی با چالش امنیتی روبه‌رو شده‌اند. از سوی دیگر، طالبان تلاش دارند از فرصت‌هایی مانند حج و همکاری‌های بشردوستانه برای تقویت مشروعیت سیاسی خود در سطح منطقه استفاده کنند.
اعلام ایستادن «مردم افغانستان در کنار ملت ایران» از سوی متقی، تنها یک اعلام موضع نیست؛ بلکه تلاشی است برای بازآرایی جایگاه طالبان در محور ایران‌محور منطقه، آن‌هم در برابر رقبایی چون پاکستان که اخیراً در حال لابی‌گری برای گرفتن نقش بیشتر در افغانستان نزد امریکا بوده‌اند.
در عین حال، همکاری با تهران فرصتی است برای طالبان تا بدون رسمیت‌یافتن کامل، از کانال‌های موازی به ثبات منطقه‌ای متصل شوند و خود را به‌عنوان شریک قابل اعتماد – هرچند غیررسمی – در تعاملات منطقه‌ای مطرح کنند.
برای ایران نیز، این نوع همکاری‌ها سودمند است. در زمانی که در انزوا قرار گرفته، هر نشانه‌ای از همکاری و حمایت – ولو از جانب طالبان – می‌تواند به‌عنوان برگ امتیاز دیپلماتیک در سطح منطقه و جهان مورد استفاده قرار گیرد.
این دیدار، نمونه‌ای از چگونگی تلفیق منافع مذهبی، انسانی و سیاسی در بستری به‌شدت متحول است. آن‌چه در سطح به‌عنوان همکاری بر سر «حج» مطرح می‌شود، در عمق به‌مثابه آزمونی است برای نمایش نفوذ، مشروعیت و جابه‌جایی ائتلاف‌های راهبردی در قلب آسیا.
Leave feedback about this