عتیقالله عزیزی، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، اعلام کرد که کتابهایی که مغایر با آنچه او «ارزشهای جامعه و فرهنگ افغانی» مینامد باشند، اجازه نشر نخواهند داشت. این سخنان در نشست «کتاب برای همه» بیان شد و با واکنشهایی مبنی بر تلاش طالبان برای کنترل فرهنگ و سرکوب آزادی بیان همراه شده است.
در نشستی که روز چهارشنبه، دهم ثور، توسط وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان برگزار شد، عتیقالله عزیزی اعلام کرد که کتابهایی که به «وحدت ملی آسیب میزنند»، اجازه نشر نخواهند داشت. او از نویسندگان خواست تا از نوشتن آثاری که در آن زبان، قوم یا شخصیت خاصی ستایش شده باشد خودداری کنند و تنها آثاری را خلق کنند که بازتابدهنده «واقعیتهای افغانستان» باشند.
او تأکید کرد که «ممنوعیتی برای نشر دیگر کتابها وجود ندارد»، اما در عین حال تصریح کرد که ممنوعیت شامل آن دسته از آثاری میشود که با ارزشهای اسلامی یا وحدت ملی در تضاد باشند. این اظهارات در حالی بیان میشود که طالبان پیش از این نیز دستور جمعآوری کتابهایی را صادر کرده بودند که مغایر با دیدگاههای آنان تلقی میشوند.
اقدام طالبان در محدود کردن نشر کتابها، بهویژه با معیارهایی مبهم همچون «وحدت ملی» یا «ارزشهای اسلامی»، گامی دیگر در راستای مهندسی فرهنگی افغانستان است. این تصمیم، نهتنها آزادی نشر و بیان را بهطور جدی تهدید میکند، بلکه استقلال فکری نویسندگان و تنوع ادبی کشور را نیز تحتالشعاع قرار میدهد.
تحلیلگران معتقدند که چنین سیاستهایی به طالبان کمک میکند تا یک روایت واحد و ایدئولوژیک از جامعه بسازند و دیدگاههای متفاوت و منتقد را حذف کنند. در واقع، سانسور کتاب در امتداد همان خط مشیای قرار دارد که پیشتر در ممنوعیت نشر تصاویر زندهجان، فشار بر رسانهها، و حذف منابع اطلاعاتی مستقل مشاهده شده است.
استفاده از واژگانی چون «خواسته مردم» نیز پوششی است برای اعمال محدودیتهای گسترده که در نهایت با هدف کنترل آگاهی عمومی و شکلدهی به افکار جامعه انجام میشود. طالبان تلاش دارند نهفقط بر واقعیتهای روز، بلکه بر بازنمایی فرهنگی و ادبی گذشته و آینده نیز سلطه یابند.
Leave feedback about this